150 seneye yakın bir birikim: İngiltere'den Adnams Brewery
6-7 sene önce ülkemize bir şekilde giriş yapmış olan, bir İngiliz bira markasından bahsetmek istiyorum: Adnams.
Southwold, Suffolk Bölgesi’nde 1872 yılında kurulmuş. İngiltere’nin doğu kıyısında yer alan küçük bir kasabada George ve Ernest Adnams tarafından kurulmuş. Adres ve harita aşağıda, gezmek isteyenlere duyurulur:
Adnams olmadan önce, mevcut tesis The Sole Bay Brewery adıyla üretim yapmaktaymış. 1872’de George ve Ernest satın almış, el değiştirmiş ve şirket 1890 yılında resmi olarak kurulmuş. O dönemden bu yana da bağımsız bir üretici olarak hayatına devam ediyor.
Adnams tipik bir İngiliz üreticisi, kuruluşundan 1953 yılına kadar geçen sürede ve 1970’ten 2006 yılına kadar, biralar Southwold çevresinde iş yapan publara AT ARABALARIYLA gönderiliyormuş. Yeni bir deponun ve dağıtım tesisinin kurulmasıyla birlikte bu gelenek de tarihe gömülmüş, ama çabaları takdire şayan.
20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren hızla büyümeye başlayan üretici, bu büyümenin getirdiği sorunlarla da uğraşmaya başlamış. Bunların en temeli, tesisin eski olmasından kaynaklı, sürekli tekrar eden kontaminasyon ve bozulan bira sorunuymuş. Düşünsenize 1930lardan kalma bir tesis, şişeleme makinesi ve üretim hattını kullanmışsınız 30-40 sene boyunca. Eskimesi kaçınılmaz hale geliyor böyle olunca.
Kış aylarında üretim hafiflediğinde ve hava soğuk olduğunda tesis de haliyle soğuyor ve bakteri üremesi yavaşladığı için kontaminasyona daha az rastlanıyor. Ama yaza doğru, aynı günde iki biranın üretildiği zamanlarda tesis soğumadığından sorunlar da artıyor. Bütün bunlar tesisin ve eski kazanların komple değiştirilmesi ve yenilenmesi anlamına geliyor. Neyse ki 1999 yılında karar çıkıyor ve tesis sıfırlanıyor. 2001 yılında fermantasyon kazanları yerleşiyor, Temmuz 2006’da da bütün tesis 0km hale geliyor. Bu da o yeni halinin görüntüleri:
Büyüme sancılarının bir sonucu da 2004 yılında Mimar Jeremy Blake imzası taşıyan yeni dağıtım ve lojistik tesisleri oluyor. Southwold’un hemen dibinde Reydon isimli kasabada yer alan bu tesis 2005 yılında çok enteresan bir ödül alıyor. Queen's Awards for Enterprise isimli ödül bir şirkete verilen en prestijli ödüllerden biri ve ticari başarı, inovasyon ve sürdürülebilirlik gibi alanlardaki başarılara ithafen veriliyor. Neyse uzun lafın kısası, bu tesis İngiltere’nin en büyük “yeşil çatı"sına sahip. Çatıdaki bahçe İngilizce “sedum” adı verilen, Türkçede de sedum ya da dam koruğu olarak geçen ve su depolama kapasitesine sahip bir çeşit bitkiyle kaplanmış. Bu konsept ısı izolasyonu sağlarken, diğer taraftan gövdelerinde depoladığı su ile tuvalet sifonları doldurulup, şirket arabaları yıkanıyormuş. Bu denkleme bir de güneş panellerini eklersek neredeyse yüzde elliye varan enerji sarfiyatından bahsedebilmek mümkün.
Sağdaki yeşil çatı yukarıda anlattıklarımı özetliyor
Adnams Brewery’nin ürettiği biralar
İngiltere’de alıp başını giden craft bira akımı Adnams’da da karşılık bulmuş. Bir şekilde gelenek ile moda arasında ince bir denge kurmayı başarmış. Geleneksel ve eski üreticilerin yeni trendlere girmesi çoğu zaman “Abi ne gerek var ya, keşke girmeseydin. Yani girme, hobi olarak yine gir ama…” cümleleriyle karşılansa da denilene göre Adnams bu gruba dahil değil. Ama ben İnternet yorumlarının yabancısıyım, henüz New England IPA ya da Earl Grey Lager tarzlarındaki biralarını deneme şansım olmadı.
Cloudwater, Northern Monk, Lost and Grounded gibi günümüzün popüler craft bira üreticileriyle ortak biralar bile çıkarmış. Bu da bana sorarsanız geleneksel İngiliz üreticilerinden farklı bir yaklaşım. Bu kafayla heyecanı canlı tutarak satışlarını aynı seviyede tutabilirler gibi geliyor.
Bir başka trend olan alkolsüz bira akımı…Adnams buna da girmiş ve Ghost Ship Alcohol Free yani Alkolsüz Ghost Ship birasını piyasaya sürmüş. %0,5 alkollü bu biranın, 2022'de toplam satışların %20’den fazlasını alacağı öngörülüyor.
Başlık Adnams’ın ürettiği biralar olarak açıldı ancak buna da değinmek lazım çünkü günümüzde bir başka craft akım da butik cin üretimi. 2010 yılında Copper House Distillery’yi satın almaları ile kendi cin, votka ve viskilerini de üretmeye başlamışlar. Bence oldukça vizyoner yöneticilere sahip bir firma, şu ana kadarki izlenimim doğru kararlar ve doğru akımları destekledikleri yönünde.
Çok fazla çeşit bir üretiyorlar hepsini teker teker yazamayacağım. Ülkemize bir dönem Broadside ve Ghost Ship isimli biraları gelmişti, herhalde 7-8 sene vardır. Broadside %4.7 alkollü premium bitter türünde, Ghost Ship de %4.5 alkollü bir pale ale. İngiltere’ye yolunuz düşerse ve Adnams biralarından birini görürseniz bir şans verin derim. Sonuçta çok az üretici Adnams kadar köklü bir bira üretim geçmişine sahip.
